[ 700 ]
Mijn Odyssee
door
een proto-Staat .
___
[ 502 ] Ik hou van hotels ,
want proto-staten .
Kiemstaten .
De fundamenten :
veiligheid , drinken ,
eten , hygiëne ,
in die volgorde .
Zonder deze
kan 't zeer snel gedaan zijn .
Hygiëne
misschien langer,
echter uitgestoten door soortgenoten .
Eten :
40 dagen ,
maar na 4 dagen
wordt ge minder productief .
Drinken :
2 dagen .
Veiligheid :
enkele seconden .
_____
Er zijn zeer weinige
echt goede proto-staten .
Het begint met het buitenzicht .
Mijn geliefkoosde Staat
ziet er
groots uit ,
magnificent .
Toch even
focussen ,
nee
niet
"even"
maar
dieper kijken ,
vorsen .
Diepkijken
doorkijken
kernkijken .
Ja ,
het gebouw ,
het komplex ,
de proto-Staat
straalt grote persoonlijkheid uit .
Het bezit
"du chien",
iets speciaals , zeker .
'Love me or leave me'.
Ik kies voor het eerste .
Wat als men de grens oversteekt ?
Ja , er is
beschutting .
Beschutting
tegen het soms harde weer .
Én . .
veiligheid .
Veiligheid
tegenover de soms
nog veel hardere buitenwereld .
Zo stormde er
een vervaarlijk uitziend iemand binnen ,
die volgens een bende achtervolgers
een slimfoon had gestolen ,
grenswacht komt
onmidlijk ,
zeer efficiënt tussenbeide ,
scheidt de vechtenden ,
kalmeert de gemoederen .
De proto-Staatbezoekers ,
en -inwoners
voelen zich geen moment ongemakkelijk ,
politie van moederstaat België
komt snel en diskreet ,
de slimfoon blijkt inderdaad gestolen ,
de grensoverschrijding ,
alles professioneel opgelost .
Over de grens ,
buiten ,
is een mooie ,
brave hond
reeds een tijd
vastgebonden .
Een proto-staatinwoonster
werkend aan het onthaal
verwittigt iemand van het binnenleger,
ze brengt de hond een kom water,
maar deze
weigert ,
kijkt haar wel
hondslief aan .
De politie van België komt snel ,
agent en agente ,
de 'papa' van de hond ,
waarschijnlijk verwittigd ,
loopt uit een winkel ,
sjofele indruk ,
mogelijk een dakloze ,
hij begint de 2 agenten uit te schelden ,
de agent reageert geprikkeld en kordaat,
de agente , even kordaat :
<< Hé , praat met mij ,
praat met mij ,
ik geloof in kommunikatie ,
praat met mij . >>
En de 'papa' kalmeert
en doet zijn verhaal ,
krijgt geen boete ,
wel de aanmaning ,
nee ,
de raad
dat rechten ook
verantwoordelijkheden meebrengen .
Iedereen tevreden ,
niet in het minst
de hond en zijn 'papa'.
De proto-staatinwoonster , burgeres ,
het binnenleger
en de politie van de moederstaat
hebben optimaal samengewerkt .
Bínnen de grenzen ,
ín de proto-staat ,
kijk ik vanuit
het rust- en zen- en wa-
opwekkende
én
imposante interieur,
vanuit de plaats trouwens
waar men
spijs en drank
kan verkrijgen ,
naar buiten ,
naar het plein ,
de buitenwereld .
Het buitenwereldvolk ,
de Vlamingen ,
heeft over het algemeen
weinig interesse nog ,
weinig kundigheid ,
weinig begrip zelfs ,
voor kunst .
Wekt zelfs achterdocht op ,
immers
brengt geen geld in het laadje .
Zeker wat betreft
architectuur ,
stadsuitzicht ,
uitzicht in het algemeen trouwens ,
van het kleinste misbaksel
tot het grootste gedrocht :
schabouwelijk .
De enkele uitzonderingen ,
minstens
ultraboeiende gebouwen ,
gemaakt lang geleden
óf
door niet-west europese architecten ,
zoals de te vroeg gestorven
Irakese
Zaha Hadid .
Het plein dus ,
vóór mijn
uitverkoren
proto-Staat :
de gebouwen
zijn nog O.K. ,
want van vorige generaties ;
het plein zelf . . .
verwilderd , plat-en kapotgetreden
"groen",
chaotisch
én
gevaarlijk verkeer ,
niet in het minst het openbaar .
En iemand zou de bestuurders
van de moederstaat
toch eens moeten diets maken
dat die metro-ingangen
aartslelijk zijn ,
ZELFS
niet
boeiend
lelijk .
. . . . .
Ja ,
laat ons zeggen
dat het accentueert
de pracht
van mijn mikro-staat .
. . . . .
-Nee,
niet
mikro-staat ,
wél,
mogelijkheid-van-staat ,
proto-land in een grote stad .
En niet dat er
in die stad
geen mooie , boeiende zaken zijn :
2de grootste haven van Europa ,
. . .
Rubens ,
en mijn favorieten :
van Breughel tot Brouwers ,
'een Adonis in lompen ,
een filosoof met de zotskap,
een cynisch epicurist',
. . .
de diamant , de mode. . .
Wij zijn Antwerpenaars .
Waar komen wij eigenlijk vandaan ?
Waar komt trouwens de naam
'Antwerpen'
vandaan ?
Wat betekent
die naam ?
Wanneer werd Antwerpen gesticht ?
Nu
geef ik
mijn persoonlijke mening weer .
>-----> Was hij Keltisch ?
Romaans ?
Keltisch geromaniseerd ?
Of
Germaans ,
ontstaan in de tijd
van de grote volksverhuizingen ,
van de 3de tot de 5de eeuw ,
het fameuze 'anda verpus' ?
Wel ,
ze hebben allen
een beetje gelijk
en vooral ongelijk .
>-----> Germanen
verspreidden zich
vanuit Zuid-Scandinavië
en Denemarken ,
in een migratie
die honderden jaren duurde ,
over Duitsland , Oostenrijk ,
gedeelten van Polen ,
Nederland ,
gedeelten van België .
In ongeveer
250 voor Christus
heeft een kleine
Germaanse
stam
of
substam ,
of zelfs 'sibbe',
-toen kwam dat
in feite
op hetzelfde neer,-
zich gevestigd
waar zich nu
de historische stad bevindt.
Zij waren Germanen ,
in tegenstelling tot hun
westerburen,
over de Schelde{s}, :
de Keltische Menapiërs ,
en net lijk hun oosterburen, :
de Germaanse Eburonen ,
namen zij redelijk veel
Keltische gebruiken over ,
niet
de taal .
Op te merken valt ,
dat reeds vanaf haar stichting ,
Antwerpen
een grensstad was ,
het op een scheiding lag
van 2 volkeren ,
2 kulturen ,
en later zelfs vaak
van 2 staten ,
zelfs rijken .
Het betrof
het stichten van een stad
want in meerderheid nieuw volk ,
{ veel } nieuwe gebruiken ,
het werd het geconcentreerd wonen
op 1 plaats ;
ook door een centralisatie
van wat daarvoor
verspreide grote hoeven waren ,
hofsteden ,
'zwervende' erven , woonstalhuizen
en spiekers ,
- mogelijk
rond gemeenschappelijke gronden .
Het werd een plaats ,
eerst een dorpje ,
dan een klein stadje ,
- van dra
toch een 5000 tal mensen - ,
gelegen van een weinig voorbij
het huidige Zuiderterras ,
tot een weinig voorbij
het huidige Noorderterras ,
de monding van het Schijn ,
en oostwaarts tot aan
de huidige Katelijne Vest .
Omdat
er toen
1) Schelde - Schijn was
OF
2) Schelde - 2 bijrivieren
OF
3) een veel smallere Schelde
met aan het huidige Steen
en de overkant
2 repen land
die mekaar bijna raakten
OF
4) 2 Scheldes,
de ene bij Zwijnaarde,
-wel aan het dichtslibben,-
OF
5) de ene bij Turnini,
het Romeinse Deurne,
{ ik kies voor 3,
met dien verstande
dat de smallere Schelde
veroorzaakt werd door 4},
gaven ze deze
net gestichte 'hoofd'plaats,
natuurlijk
in het proto-Germaans ,
de naam
An {da } twai re{p}pen
Rondom twee repen
Waarbij reep of rep :
lange en smalle strook .
Sommige gedeelten van de Schelde
heten nog steeds 'reep'.
Uitgesproken :
Antwaairepen of Antwaaireppen .
En het is verrassend
hoe weinig
de uitspraak veranderd is .
De betekenis ,
dat is iets anders .
Om 2 redenen .
Ook moet men zich
bij de
werkelijk
vrijheidslievende Germanen
niet teveel voorstellen
bij het begrip
'stam',
zij konden er de naam van wijzigen ,
zich samenvoegen , federeren ,
of afscheiden ,
-soms zelfs 1 sibbe-
en een nieuwe stam vormen .
Ik vermoed dat,
tijdens de verovering
door Julius Caesar,
het net niet
voldoende belangrijke ,
gemaklijk te verdedigen ,
en vooral ,
voor de zwaar bewapende legioenen ,
moeilijk te bereiken
Antwairepen
een toevluchtsoord is geweest
voor Eburonen
en zelfs Menapiërs .
En dat het zich
later ,
pragmatisch,
liet romaniseren ,
ten laatste in 150 ,
maar ik vermoed
rond 15 ,
door Germanicus . . .,
toen
groeide Antwairepen uit
tot een redelijk belangrijke stad
mét een castrum ,
een Romeins legerkamp
voor de 1ste cohorte 'Corso'
én
een Antwairepen
op de linkeroever
dat er altijd geweest is ,
kleiner ,
nu ook versterkt .
Een spijtige observatie :
in de 2de helft van de vorige eeuw
is er werkelijk
ontzettend slordig omgegaan
met archeologische vondsten .
Het is niet onmogelijk
dat de omwalling van dit castrum ,
{ waarvan de ruïnes
op de latere Franken/Merovingers
nog een grote indruk maakten ,
-op gebied van bouwkunde,
niet alleen dat trouwens ,
betekende de teloorgang
van het West-Romeinse Rijk
een immense achteruitgang- }
liep waar zich nu de Meir bevindt ,
verder Jezusstraat , Kipdorp,
Italiëlei , Paardenmarkt,
Klapdorp , Melkmarkt , Eiermarkt ,
de Oude Beurs dan
verbinding met het versterkte Steen .
Men kan zich nog de ligging
van de Via Praetoria
en Via Principalis
plus het Praetorium voorstellen
Het was een Kelto-Germaanse stad
die geromaniseerd werd .
Kruispunt van 3 intense kulturen .
Van
An{da} twai repen
maakten de Romeinen officieel
{ de uitspraak proberend te behouden ,
proberend na te zeggen ,
de betekenis halvelings begrijpend ,
>-----> er van gebruikmakend
dat Indoeuropese talen
-zeker bij zulke 'oer'begrippen-
nog sterk op mekaar geleken } :
Am{bae} duae ripae
Anduaeripae
Beide-twee-oevers
Uitspraak :
Andwairipai
Inderdaad ,
nog zeer dicht
bij de oorspronkelijke uitspraak ,
en deze zal wel
volledig behouden gebleven zijn
bij de 'oorspronkelijke'bevolking ,
bij de autochtonen .
De betekenis
zal bij de meerderheid
waarschijnlijk geëvolueerd zijn naar :
'volk levend aan beide oevers'.
Het is niet onmogelijk ,
zelfs in mijn opinie waarschijnlijk
{ Ockhams scheermes } ,
dat wat Caesar
latiniserend
de Am{bi}varieten noemde ,
een kleine Germaanse stam
levende tussen Breda en Antwerpen
de stichters en naamgevers
van Antwerpen waren .
AN{DA} TWAI REPEN
AM{BI } VA RIETEN
AM{BAE} DUAE RIPAE
Deze stam werd later de Toxandrërs genoemd ,
of ging er in op ,
en deze gingen op in de Franken
die zich in Toxandrië mochten vestigen .
Inderdaad ,
van Keizer Justinianus de Verdraagzame
kregen de Franken
{een federatie van 5 Germaanse stammen ,
-een federatie !,
ze deden het beter
dan het Europa van nu ,-
die gezworen hadden
zich
nooit ,
door niets of niemand ,
goden of mensen ,
te laten onderwerpen .
-vrijheid !
ze deden het VEEL beter
dan het Europa van nu-} ,
het recht er zich te vestigen .
Na geromaniseerd
werd de naam
gehergermaniseerd .
Wat de huidige uitspraak
tengevolge had ;
uitspraak die dus
zéér weinig
{ of zelfs niets }
verschilde van deze
van de stichters ,
maar de betekenis :
definitief teloor .
Het is mogelijk
dat sommige Franken
er de betekenis
'anda verpus'
aan koppelden ,
terp ,
Friese variant van
Oudgermaanse
thorp { dorp },
kunstmatige heuvel ,
opgeworpen om bij hoogwater
een droge plek te hebben .
Terp , of werf , of wierde ,
>---> ook woonheuvel ,
ook weren { zich verweren }
versterkte heuvels .
Ja ,
in die streken van
moerassen , meersen , venen ,
beken , rivieren , stromen ,
overstromingen ,
waren verhogingen ,
>---> beschutting , veiligheid ,
van vitaal belang .
Niemand leeft gaarne
met zijn voeten in koud water .
Reep , oever , terp.
Hoogstraat , 1 der oudste straten ,
naar
Hoge Beuken { Hoboken } .
Ik ben niet akkoord met de zienswijze
van vele historici betreffende
de geschiedenis van Antwerpen :
'er was een zekere bezetting ,
iets ,
dan niets ,
dan tijdens de Romeinen
moet er ,
kort ,
ook een zekere
bewoning geweest zijn ,
en een cohorte ,
dus weer "iets"
dan weer niets ,
en dan ,
na lange tijd ,
verschijnen er ,
zomaar ,
munten
met de naam van een nederzetting of stam ,
en een kerk ,
{ enkel gebouwd in centra van macht },
dat wordt allemaal "verwoest",
dan weer niks
enz. . .'
Alsof een bevolking af en toe
uit een grote koelkast wordt gehaald
en er ten gepaste tijde terug in weggezet .
In mijn opinie
is
sinds 250 ,
sinds de stichting ,
An twai reppen
CONTINU
bewoond
alsook
CONTINU
een niet onbelangrijk stadje geweest .
In de 9de eeuw
werd dit niet onbelangrijke stadje
veroverd door de Noormannen ,
- "verwoest"
volgens de niet echt betrouwbare
monniken-geschiedschrijving .
En die Vikingen maakten
er wat van ?
Wel ,
een bloeiende handelsstad
te vergelijken met
Birka , Haithabu , York , Dorestad . . .
Heroverd door de { Oost }Franken ,
aanvankelijk
een achteruitgang ,
begint
rond 970
de groei terug
met Keizer Otto I de Grote :
hij had een versterkte grensstad nodig .
Aan de overkant van de Schelde
lag . . . Frankrijk .
Tragisch
dat het
werkelijk
verdraagzame ,
kosmopoliete
Antwerpen ,
op zijn hoogtepunt ,
{ 1 van de 3 steden
met 100.000 inwoners ,
-2 andere : Parijs en London-
grootste haven ,
het New-York van Europa ,
toen , }
in 1585,
werd veroverd ,
ten val kwam .
Er was onder de aartshertogen
nog een nagloed
{ Rubens . . .}
maar . . .
En nu is Antwerpen
toch
teruggekomen ,
2de grootste haven van Europa ,
diamant ,
{ eerste Joden
kwamen in de 13de eeuw }
juwelen , mode ,
literatuur
schilderkunst ,
kunstgalerijen ,
musea . . .
En in het centrum ,
vlak tegenover
het magistraal uitgebreide
-als het goed is zeggen we het ook-
Centraal Station ,
'mijn' proto-Staat
waar ik een trotse
'proto-burger' van ben .
Uit
"DE EEUWIGE SCHELDE ?
ONTSTAAN
EN ONTWIKKELING
VAN DE SCHELDE ."
Waarschijnlijk geografisch uitzicht
van de streek rond Antwerpen
van 250 v Chr tot 500 na Chr
Ideaal
om ook het vee naar toe te leiden
in geval van overstromingen
of. . . rovers .
En :
indien er een reep was
ter hoogte van het huidige Steen ,
en een andere er tegenover ,
op Linkeroever ,
moeten ze mekaar
in die tragere ,
minder diepe ,
tot 5 maal minder brede Schelde,
bijna geraakt hebben .
Drinken : 2 dagen Eten : 40 dagen
Maar
er schiet me nog iets te binnen
over
'Rondom - twee - repen' .
Stel
dat de impetus
tot
het
ware stichten
van de stad
gebeurde in 54 v O.J. ,
door de wegvluchtende Eburonen ,
>-----> tussen de wraakzuchtige ,
genocidaire Romeinen
langs de ene kant ,
en de Menapiërs
langs de andere ;
dat zij de ware naamgevers zijn ,
en Ambiorix
de klandestiene ,
op de vlucht zijnde
1ste "burgemeester"
van Antwaireppen .
Mooie legende .
Helaas ,
bijna zeker dat :
een legende .
Ik blijf bij 250 .
Drinken : 2 dagen . Eten : 40 dagen .
Streven van dit proto-land :
I
De streekkultuur ,
de streek-eetkultuur
in ere houden .
II
Elke proto-staatambtenaar
heeft de gerechten
geproefd ,
gesmaakt ,
beoordeeld ,
fiat gegeven .
Het moet het beste van het beste zijn .
III
Een uitzonderlijk grote keuze ,
óók
omdat er zich in het grensgebied ,
2 subproto-staten bevinden :
ChocoladeNation ,
-met het grootste chocolade museum
ter wereld-
en
Starbucks .
Deze 2 mini-grensgebieden ,
2 zeer smalle repen ,
wél
wereldwijd gekend ,
gezonde chocolade ,
gezonde dranken ,
met mijn absolute voorkeur :
een Caramel Macchiato ,
de grootste portie uiteraard .
In't binnenland :
Belgische bieren van 't vat ,
verrassende keuze daarin ,
Belgische biologische bieren ,
Belgisch jawel
de proto-staat moet respekt
en verdiende waardering betonen
voor de makro-staat
waarin ze zich bevindt,
An-twaai-repse bieren,
zoals
Seefbier
-Willy Vandersteen! ,
maar over hem
later meer ,
en mijn favoriet :
'Wilde Jo'.
LOKAAL
GEMAAKT
GLOBAAL
GESMAAKT
Er zijn de ultra-gezonde
'no spirits'
Ook de Crodino
uit Italië ,
de Belgische
whisky's
en
rums
'Marlin Spiho Rum'
uit
Barbados Trinidad
en
Tobago
Ah mensen ,
soms is het leven . . . mooi ,
simpelweg ,
doodgewoon
mooi ,
zen ,
wa .
Rum , vodka ,
ik heb steeds een zwak gehad
voor de
VRIJHEIDSLIEVENDE
Baccardi en Smirnoff
Dan de Antwerpse gins ,
en . . . de wijnen ,
maar hier
laat ik de proto-staatsambtenaren,
geboren en getogen
poëten ,
zelf aan 't woord :
<< 'Miraval'
Het flagship cuvée van sterrenpaar
Angelina Jolie - Brad Pitt ,
gevinifiëerd door de Perrin familie .
Het is een prachtige mix
van fruitaroma's en frisheid ,
gecreëerd
in de Provence ,
op een uitzonderlijk terroir .
' Cigalus Rouge '
Geselecteerd voor het Nobelprijsdiner
en geproefd door de Zweedse koning zelf ,
is Cigalus Red een opwindende wijn ,
van 7 variëteiten gerijpt ,
volgens biodynamische methoden
in 12 maand oude Franse eiken vaten .
Cigalus is elegant
en zeer goed gebalanceerd
met aroma's van rijpe bramen ,
zwarte kersen en pruimen ,
samen met specerijen
en geroosterde toetsen .
Het pallet is weelderig
met fluweelzachte tannines
en een lange zijdeachtige afdronk .
'Cigalus blanc'
Volgens biodynamische principes gemaakt,
biedt Cigalus blanc
reeds meer dan 15 jaar
uitzonderlijke frisheid en mineraliteit .
Cigalus
onthult
een complex en intens boeket
van rijpe citrusvruchten ,
perzik ,
honing
én
gedroogde vruchten ;
samen met
evenwichtig geroosterde toetsen
zorgt het voor een lange afdronk . >>
Mijn favoriet :
Edelrood.
Uit . . .
An-twaai-reppen .
En we hebben nog tot onze beschikking
cocktails ,
waarbij we degenen uitkiezen
met de meest poëtische namen :
'Moscow Mule'
'Antwerp Sling'
en
'Derk's Mistake'
de beste! ,
ingrediënten :
Jameson ,
citroen ,
Angostura bitters ,
ginger ale
en
een mysterieus koortsachtige tonic
Digestieven :
weer diegenen
met de meest poëtische ,
om niet te zeggen
frivole namen :
'Vive la France , et vive le Cointreau'
'The warm feeling of Antwerp'.
En we keren terug naar
de onbekende proto-staatpoëet
en zijn , of haar,
aangename , bevlogen beschrijving
van 'Antwerpse gins' :
<< Havn Antwerp .
Kom thuis in Antwerpen
bij de zwartegietijzeren kookpotten
vol vlaamse rabarber
en troostende aroma's
en herken de zachtzoete toets
van vanille en kaneel .
Havn Marseille
Laat je strelen
door de warmte
van een ondergaande koperen zon
bij de geuren
van mediterraanse kruiden en olijven
in de haven van Marseille ,
tijdens lange avonden
vol doordringende herbale toetsen .
Havn Copenhagen
Laat je meevoeren naar Kopenhagen
en proef het zilt
van zilveren gerookte vissen
en pittig zeewier ,
voel de frisheid
van limoenzeste en een zeebries
ruik het rokerige wintervuur .
Havn Bangkok
Reis mee naar het verre Bangkok
met zijn harmonieuze gouden lichtheid
van limoenblad en citroengras
in contrast
met zijn pittige gember ,
proef de heldere frisheid
van het verre oosten
en haar eetbare bloemen
en voel de tinteling
van oosterse smaken op je tong . >>
De douane van de proto-Natie
Uitzicht op de makro-Staat : België
Hygieia ,
Griekse godin van de gezondheid en hygiëne .
Elke wooneenheid van dat proto-Land ,
is ook een zen-, wa-, meditatieruimte
waar men zich thuis kan voelen,
ja thuis ,
gerust ,
veilig ,
een vrijplaats :
zij verschaft de bewoner
een adembenemend interieur ,
voluptueus bed ,
luxueus bad en douche ,
terug
onderdompelen
in de warme moederbuik ,
en
fris als een hoentje
herboren .
Baudelaire komt voor de geest :
<< Là ,
tout n'est qu'ordre et beauté .
Luxe , calme et volupté . >>
Er is
tenslotte
het vijfde punt ,
hetgeen
uiteindelijk
onmogelijk is
zonder de 4 vorige :
ontwikkeling .
<< Een gezonde geest
in een gezond lichaam . >>
'mens sana in corpore sano '
JUVENALIS
De fysieke ontplooiing :
heerlijk zwemmen
in en boven
hartje
An-twaai-repen ,
daarna sauna ,
of eerst fitnessen ,
eerst
lang
hard
intens
fitten
dan
loom zwemmen
dan
eindloos
diep
pitten .
Juvenalis,
vele
kernachtige gezegden ,
zelfs nu nog gebezigd ,
"rara avis"
"panem et circenses"
blijvend actueel dat ,
" Wie controleert de controleurs ?"
ZEER aktueel !
en toch blijft voor mij
het meest
beklijvende ,
aandoenlijke :
"Vergeet nooit
dat een kind
het eerste-recht heeft
op uw respect ."
De ideeënmarktplaats
De geestelijke ontplooiing :
via konferenties ,
symposia ,
breinstormen ,i deeën uitwislen ,
van de piepkleinste vergaderruimtes
tot
zalen groot genoeg
voor heuse volksvergaderingen ;
ook dis-en feestzalen
feest ,
er moet feest zijn
HOMO LUDENS
en elke ruimte heeft haar eigen karakter ,
brengt in mij
iets anders teweeg ,
een andere herinnering , emotie , nostalgie ,
verlangen
rust
én
folterend verlangen
en
weer
herinneren ,
heimwee
gigantische melancholie
en dan schrijven
Wie wil er niet{bij}leren
in zulk een aula ?!
Antwerpen diamantstad
Zo is er een
voor mij
bijzondere ruimte in het proto-land
die me steeds
doet denken aan
'Fortune carrée'
van
Joseph Kessel .
<< Ce pont ,
couvert des engins les plus primitifs ,
traversé de corps nus et barbares ,
échappait au temps ,
aux conventions ,
a la prison humaine .
Il était en dehors de tout ,
sauf de la nature
de la beauté
du courage
et de la cadence éternelle des flots . >>
Het brengt me voor de geest
2 magnifieke
Franse woorden :
Bourlingueur
Panache
Een aangrenzende plaats
stuurt mij
neemt mij
steeds weer mee
naar
Poesjkin's
onsterfelijke Slavische ziel :
<< Mijn naam ? Wat maakt hij jou toch uit ?
Hij gaat teloor als droevig klotsen
Van golven tegen verre rotsen
Als in het woud een dof geluid >>
Gents Collectief van Poëzievertalen .
Blijkbaar telt dit collectief
goede dichters .
Want
alleen dichters
kunnen gedichten vertalen
José Marti
Guantanamera
Heldendood
Jo Dassin
Vertolker van Guantanamera
Zovele hartverwarmende jeugdherinneringen .
In zijn veel te kort leven
immens veel verwezenlijkt .
<< Guantanamera , ma ville Guantanamera
Guantanamera , ma ville Guantanamera
C'était un homme en déroute
c'était son frère sans doute
il n'avait ni lieu , ni place
et sur les routes de l'exil
sur les sentiers , sur les places
il s'en allait loin de sa ville
Guantanamera , ma ville Guantanamera
Guantanamera,ma ville Guantanamera
Là-bas sa maison de misère
était plus blanche que le coton
les rues de sable et de terre
sentaient le rhum et le melon
sous leur jupon de dentelles
dieu que les femmes étaient belles
Guantanamera , ma ville Guantanamera
Guantanamera , ma ville Guantanamera
il me reste toute la terre
mais je n'en demandais pas tant
quand j'ai passé la frontière
il n'y avait rien devant
j'allais d'escale en escale
loin de ma terre natale >>
[ 642 ] Jo Dassin en het geluk
___
Jo Dassin heeft gelijk ,
hij heeft steeds geweten
hoe laat 't is .
Iedre keer , telkens weer :
men weet pas zeer zeker
wat men heeft , werklijk heeft
wanneer 'treeds teloor is ,
wanneer het radeloos
genaadloos
te laat is .
___________
Walt Whitman
Het is natuurlijk maar een "proto-Staat",
hah! ,
een groot gebouw ,
maar toch zijn sommige ruimtes er zo weids ,
wordt er zo hard gewerkt ,
gezwoegd ,
opdat
iédereen
vooruit gaat ,
dat het mij aan Walt Whitman doet denken ,
onstuimig
bruisend
alles openbrekend ,
alles vernieuwend
onvergetelijk
onsterfelijk
en ook weer die
stoïcijnse
melancholie
<< Good-Bye my Fancy !
Farewell dear mate , dear love !
I'm going away , I know not where ,
or to what fortune ,
or whether I may ever see you again ,
So Good-bye my Fancy .
Now for my last-
let me look back a moment ;
the slower fainter ticking
of the clock is in me ,
exit ,
nightfall ,
and soon the hearth-thud stopping .
Long have we lived ,
joy'd ,
caress'd together ;
Delightful !
-now separation-
Good-bye my Fancy .
Yet let me not be too hasty ,
long indeed
have we lived ,
slept ,
filter'd ,
become really blended into one ;
then if we die we die together ,
(yes,we'll remain one,)
if we go anywhere
we'll go together to meet what happens ,
may-be we'll be better off
and blither ,
and learn something ,
may-be it is yourself now
really ushering me to the true songs ,
( who knows ?)
may-be it is you
the mortal knob really undoing ,
turning-
so now finally ,
Good-bye-and hail!-my Fancy . >>
Ook een minder gekende zaal ,
nog
niet
volledig afgewerkt .
Ik weet niet echt waarom ik bij
Hemingway ,
van al diens werken ,
telkenmale
naar deze
niet
volledig afgewerkte roman terugkeer .
Het boek heeft fouten ,
sommige passages zijn niet af ,
net niet voldoende af .
Misschien daarom :
het maakt de passages
die wél af zijn ,
nog beter ,
magnificent.
De pracht-omslag
onthult veel :
de gescheurde foto ,
Hemingway die óp is ,
kapot ,
de titaan is gaan zitten ,
nee ,
wíl gaan zitten,
maar . . .
<< Part I
BIMINI
I
The house was built
on the highest part of the narrow tongue of land
between the harbor and the open sea .
It had lasted through three hurricanes
and it was built solid as a ship .
It was shaded by tall coconut palms
that were bent by the trade wind
and on the ocean side
you could walk out of the door
and down the bluff across the white sand
and into the Gulf Stream .
The water of the Stream was usually
a dark blue
when you looked out at it when there was no wind .
But when you walked out into it
there was just the green light of the water
over that floury white sand
and you could see the shadow of any big fish
a long time
before he could even come close in to the beach .
It was a safe and fine place to bathe
in the day
but it was no place to swim at night .
At night
the sharks came in close to the beach,
hunting in the edge of the Stream
and from the upper porch of the house
on quiet nights
you could hear
the splashing of the fish they hunted
and if you went down to the beach
you could see
the phosphorescent wakes they made in the water.
At night the sharks had no fear
and everything else feared them . >>
Deze manier om een tekst
niét
op de gebruikelijke,
vastgeroeste manier
weer te geven
heeft vele voordelen .
1 er van is dat het hier,
mijn insziens,
aantoont dat ,
in dit trouwens magistraal proza ,
Hemingway
3 woorden
teveel heeft gebruikt .
Slauerhoff
De beste nederlandstalige dichter .
Punt .
En er is zoveel levensvreugde ,
energie
nieuwgierigheid ,
heimwee en eindeloos verlangen
in mijn proto-Land .
<< Voor de Verre Prinses .
___
Wij komen nooit meer saam :
De wereld drong zich tusschenbeide .
Soms staan wij beiden 'snachts aan't raam .
Maar andre sterren zien wij in andre tijden .
Uw land is zoo ver van mijn land verwijderd :
Van licht tot verste duisternis-dat ik
Op vleuglen van verlangen rustloos reizend ,
U zou begroeten met mijn stervenssnik .
Maar als het waar is dat door groote dromen
Het zwaarst verlangen over wordt gebracht
Tot op de verste ster : dan zal ik komen ,
Dan zal ik komen,iederen nacht . >>
_______________
Slauerhoff's geliefkoosde Chineze dichter
is Po-Chu I ,
ook in mijn ogen
1 der beste .
Wel verkies ik Tu Fu .
En , misschien vreemder ,
intrigeert Wang Wei
mij telkens weer .
Wang Wei
de boeddhist ,
Li Po
de taoïst ,
en
Tu Fu
de confucianist ;
én
ik ben geen boeddhist ,
-viva emoties !-
en tóch ,
er zijn 2 gedichten
van Wang Wei
die me
zeker hiér,
in de Slauerhoff-zaal,
steeds aantrekken .
Waarschijnlijk
omdat het een boeddhisme betreft
verstevigd ,
verrijkt
met stoïcisme ,
wat er mede toe bijdraagt
dat hij tot de absolute top behoort .
Vertaling
van
* Wang Wei *
__
<< De tempel
der 5 klokken
voorbijgegaan .
__
Ik was vergeten
de wegen
naar de tempelklokken ,
dus ik stapte eeuwen
door de wolkentoppen .
Stapte zonder ophouden
door oeroude wouden
zonder paden ,
door mensen verlaten .
Diep onder de ogen van de maan ,
plots klonk
een klok ,
waar vandaan ?
Het geklots van de stroom
opgeslorpt door
de naaldscherpe rotsenstring .
Grimmige winterzon stroomt
bitterkoud door
de blauwgrauwe pijnboomkring .
Ginder of hier ,
het scheelde me geen zier ,
ik knielde
op een half vernielde
nietige pier .
Meditaties
om weg te jagen
de vergifdraken
van emoties . >>
___________
Vertaling
van
* Wang Wei *
<< Soliloqui .
__
Stijg af en wij zullen tesamen drinken.
Waar gaat gij naartoe ?
Gij zegt dat gij gefaald hebt-u terugtrekt
naar de voet van de Zuiderbergen ?
Wel ga-en geen vragen meer
Want aan de Witte Wolken
zal er nooit een einde komen . >>
__ ______________
Ik ben niet zeker of Slauerhoff
de Japanse dichter
Mugan
kende ,
maar zijn gedichten
passen zó goed bij het karakter ,
de spirit
van "Slau" en dit proto-Land . . .
Vertaling
van
* Mugan *
Japanse boeddhistische monnik
gestorven in 1374
<< Aan een Koreaanse vriend.
_________
De oude dorpeling
riep ons plots terug ,
om drie bekers
onder de kromme moerbei te drinken .
De mensheid is klein ,
maar deze dronkenschap oneindig .
Waar dan is nu Japan ,
waar is uw Korea ? >>
_________
Het Paris-oordeel
heeft me
steeds
geïntrigeerd ,
alsook Slauerhoff ,
hij heeft er een verhaal overgeschreven
'De tweede keuze van Paris'
dat veel dieper denkt
-diepdenken
doordenken
kerndenken-
dan ik ooit zelf heb gedaan .
Wel dezelfde werk ethiek als ik :
ze moeten zich alle drie uitkleden ,
professionalisme voor alles .
En dezelfde keuze als ikzelf :
Athena .
Maar wijl bij mij
het "gewoon"is ,
wel , zij ís mijn lievelingsgodin ,
gaat het bij Slauerhoff
verder :
hij vindt
-ons insziens niet ten onrechte-
dat als ge wijsheid verkrijgt ,
ware wijsheid ,
ge ook macht en liefde kunt verwerven .
Een niet-onwijze gedachte .
En Slauerhoff
denkt door ,
wel , hij ís Nederlander :
hij eist van Afrodite en Athena
"slechts"
1 nacht .
<< Bij beiden zal ik een kind verwekken .
Bij Afrodite zal het een dochter zijn .
Bij Pallas een zoon. >>
De rest moet u zelf lezen .
ABU AL-ALA AL -MA'ARRI
<< Sommige mensen zijn lijk een graf :
ge geeft het waarvan ge het meeste houdt
en krijgt er niets voor terug . >>
Ja ,
ondankbaarheid .
En onverdraagzaamheid ,
en hoon
en haat .
Het is allemaal
ruimschoots
uw deel geweest
Al-Ma'arri .
Ge hadt alle redenen om zélf te haten .
Ge waart blind ,
een atheïst ,
tegen religieuze onverdraagzaamheid ,
wreedheid ,
uitbuiting ,
tegen slavernij zelfs ,
toen !
Homo virtus .
En eerlijkheid gaat vaak hand in hand
met armoede ,
onrecht ,
gevangenis .
Zo bij
Tim Guénard ,
Martin Luther King ,
Mandela
en vele anderen . . .
[699 ] Van haat en wraak .
___
Sterker dan de haat .
Nimmer
tiranniserend ,
immer
anti-wraak .
Rechtvaardigheid ,
beste-
haat .
Rechtvaardigheid ,
beste-
wraak .
__________
Zij
bevochten ,
en overstegen
haat wraak
transmuteerden ,
sublimeerden het
tot
een
konstruktief ,
positief iets :
tóch
een diploma behalen ,
tóch
iets van uw leven maken ,
tóch
een volk tot bevrijding leiden . . .
Een ware wraak .
Een beter-wraak .
Een beste-wraak .
GOETHE
1 zaal
in dit proto-Land,
nóg meer dan de andere ,
zet aan tot
initiatief ,
kreatie ,
durf ,
avontuur ,
stoutmoedigheid :
<< Until one is committed ,
there is hesitancy ,
the chance to draw back ,
always ineffectiveness .
Concerning all acts
of initiative and creation ,
there is one elementary truth
the ignorance of which
kills
countless ideas and splendid plans :
that the moment
one
definitely
commits oneself ,
then Providence moves too .
All sorts of things occur
to help one that would
never
otherwise have occurred .
A whole stream of events issues from the decision ,
raising in one's favor
all manner of
unforeseen incidents ,
meetings
and material assistance
which no man could have dreamed
would have come his way .
Whatever you can do or dream you can ,
begin it .
Boldness has genius ,
power and magic in it .
Begin it now . >>
Terug naar de zaal van Slauerhoff,
van eeuwig heimwee en grenzeloos verlangen .
'Alleen in mijn gedichten kan ik wonen'
Cafavy
woont hier ook .
<< X + I
Op het schip
____
Voorzeker lijkt deze
kleine penseeltekening op hem .
Haastig getekend,op het dek van het schip
1 betoverende namiddag.
De Ionische Zee helemaal rondom ons .
Het gelijkt hem .
Maar ik herinner mij hem als zelfs nog mooier .
Hij was sensueel
tot voorbij het breekpunt van pijn , lijden ,
en dat goot , modelleerde
zijn gelaatsuitdrukking in een dieper ,
intenser licht .
Hij verschijnt voor mijn geestesoog
als zelfs mooier
nu mijn ziel hem oproept uit de Tijd .
Uit de Tijd .
Al deze zaken zijn zo verschrikkelijk oud-
de schets , en het schip , en de namiddag .
______________ >>
Wanneer ik de jongeman vervang door
mijn jeugdliefde . . .
heimwee grenzeloos , verlangen eeuwig .
Moira .
Bhavabhuti :
<< If learned critics publicly deride
My verse , well , let them . Not for them I wrough t.
One day a man shall live to share my thought :
For time is endless and the world is wide . >>
Vertaald uit het Sanskriet door John Brough
1 der beste gedichten ooit ,
1 der beste vertalingen ooit .
Deze proto-Staat straalt dezelfde
levensblije ,
trotse ,
zelfs uitdagende ,
onverzettelijke
onafhankelijkheid uit
In de Piet Boon-zaal
komt de veel geplaagde
1ste minister van de proto-Staat
volledig tot rust .
Op zijn lievelingsplaats ,
de lievelingsfotoo
van de 1ste Minister :
Vanuit een berghut , majestueus uitzicht
Variatie
Vanuit een schrijftafel , karaktervol uitzicht .
Ja ,
er is ,
zoals in elk land dat zich respekteert ,
een 'Poet's Corner'
en
een meditatiekamer ,
zenzaal ,
en
bibliotheek .
Beeldverhalen van
Kuifje , Robbedoes ,
Guus Flater
Nero
Suske en Wiske
Bert Bibber en Piet Pienter
Memories memories
Wat wil men nog meer ?
Wel ,
in prachtige banden :
Stijn Streuvels ,
Michener ,
Kojiro Serisawa :
'Het einde der samourais',
Alexander Dumas ,
André Berry :
'Chefs d'oeuvre de l'art.',
nobelprijswinnaar
Theodor Mommsen ,
René Barjavel ,
Sacha Guitry ,
John Le Carré ,
Toon Kortooms :
'Beekman en Beekman'
met zijn in Nederland
2 miljoen verkochte exemplaren
het succesrijkste boek
van een nederlandstalige auteur ,
Serge Groussard ,
Stevenson :
het onderschatte
'Schatteneiland',
Edmond Rostand :
'Cyrano de Bergerac',
Anton Van de Velde ,
Christianus Sextus ,
Susan Howatch ,
Max Van Amstel ,
Van Kirchbach ,
Voerman ,
Maurice De Kobra ,
die in de jaren 30
zoveel hoofden op hol bracht :
'La madonna des sleepings'
nu
lijkt het meer op rozenwater,
Hans Fallada :
'Wat nu kleine man ?' ,
Maupassant ,
Mérimée ,
Malcolm Lowry ,
Rudyard Kipling :
'Plain Tales from the Hills',
Georges Bernanos ,
Staf Vliegers ,
de zwaar onderschatte
Alan Caillou ,
Gustave Aymard ,
Marie France Pisier ,
Pierrette Fleutiaux :
van '68 tot '75
in New York wonend ,
mannequin ,
korrektor ,
vertaalster ,
prof ,
last but not least
schrijfster .
Ja ,
beschutting - veiligheid ,
eten - drinken ,
hygiëne ,
fysieke ontwikling - geestelijke ontwikling .
Wat
een staat
ook nog
zou moeten
initiëren ,
inkuberen ,
katalyseren ,
groothartig schenken :
de mogelijkheid
tot warmte ,
solidariteit ,
verbondenheid
bij
bezoekers en burgers ,
en
de mogelijkheid
tot patriotisme
bij haar burgers .
Bij mijn geliefkoosde proto-Staat
géén probleem .
Ge komt het land binnen :
1 der burgers stapt op mij af ,
met een brede glimlach ,
schudt warm mijn hand ,
gebruiklijk hier .
En
uiteraard
een klapke .
Soms zelfs over politiek .
We verschillen van mening
maar ,
na elk gesprek
-altijd opbouwend- :
1 + 1 = 3 .
En zo verloopt het
in een waarlijk demokratisch land .
Dan is er de burgeres
die klaagt dat haar vriend
problemen heeft
met wat zíj
haar 'overgewicht' noemt :
[ 622 ] Men like curves.
Haiku __
Dolblij wanneer 'k haar
verklaar : géén mannequins .Wél
wonderrondingen .
_________
Voor Andrea
En dan is er de guitige ,
zeer energieke
burgeres
Fatima ,
die mij en een vriend drank inschenkt ,
ik stel haar voor ,
en zeg hem :
<< Pas op , ze heeft wel
een zwaar handicap ! >>
Ze verstijft .
<< Ah ? ? >>
<< Ja , ze heeft een oogziekte :
ze zei dat ik niet veel haar
op mijn hoofd heb . >>
En ze omarmt me schaterend .
En dan is er de godin ,
een ware Afrodite ,
Afrodite
in de gedaante
van minister van kommunikatie ,
festiviteiten en sport .
Ze spreekt Engels natuurlijk ,
maar ook . . .
perfekt Frans .
Ze komt allegedurig
met mij praten ,
een beslissing van haar
waartegen ik
niet
in hoger beroep ga ,
en . . .
het komt uit :
ze is Française ,
uit Menton begot ,
héél , héél lang geleden ,
toen ik er met mijn oma verbleef ,
wreven de Italiaanse grenswachters
over mijn blond kopke :
" Il blondo bambino !"
Toen ik 12 werd
veranderden ze in bruine lokken
en nu verf ik ze wit
om er ouder en wijzer uit te zien .
Menton . . .
onze godin niét geboren
vanuit het cypriotisch zeeschuim
maar uit dat van Menton !
Ze schuift een tweede stoel
aan m'n eenzaam tafeltje ,
en glimlacht
eindeloos innemend ,
zoals enkel de grootste duivelinnen kunnen :
<< Il y a peut-être
une femme qui va s'assoir dedans ? !
Un miracle peut toujours se produire ,
n'est ce pas ? ! >>
Mogen alle goden en godinnen
de deze
tot in alle eeuwigheid
welgevallig zijn .
De 1ste minister
buigt zich
bezorgd
over mij .
<< Alles naar wens ? !
Wat kan ik voor u betekenen Waldemar ? >>
<< Alles Fries . Alles . >>
Fries
is het fundament ,
het werkpaard
en de symphonieleider ,
de dirigent
van de proto-Staat .
De 1ste minister .
<< Fries ,
moest ik 30 jaar jonger zijn
én
geen 100% hetero ,
ik zou u elke dag een geschenk aanbieden ,
u het hof maken
op zulke wijze
dat latere generaties
er epossen over zouden schrijven ,
maar helaas ,
ik ben oud modieus ,
volledig ,
desperaat
voor de vrouwen ,
total crash .
Your gain
my loss . >>
Zijn glimlach is een zonnestraal .
In welk land trouwens
geeft de 1ste minister
de President en diens Vice-President
de raad
een dichter te vragen
een gedicht over het land te schrijven
? !
Ik kijk naar deze
onberispelijk voorkomende ,
hardwerkende
jongelui .
Wie had trouwens gedacht
dat ik ooit
30jarigen
"jongelui"
zou noemen .
Hoe snel allemaal .
Ik herinner me
als 12jarige ,
op het Atheneum ,
ik keek naar de meisjes
van de hoogste klas ,
18 jaar ,
volleybalspelend
in hun spannende
blauwe turnslipjes . . .
ik besefte
dat zij onbereikbaar waren ,
véél te oud ,
nu
zijn 18jarige meisjes
ook onbereikbaar ,
en opnieuw om dezelfde reden :
de leeftijd .
Deze 30jarige jongelui dus ,
vlijtig werkend ,
zwoegend zelfs ,
maar steeds met stijl ,
efficiëntie ,
met een brede glimlach ,
alsof het allemaal vanzelf gaat,
het échte teken van professionalisme .
Hun grote vriendelijkheid ,
inzet,
trouw ,
zijn de vitaal belangrijke ,
absoluut noodzakelijke voorwaarden
voor de rijkdom ,
fierheid ,
faam
van dit proto-Land .
En hier ,
in mijn lievelingszaal ,
op mijn hartsplaats ,
uitkijkend op Centraal Station
. . .
mijn hoofd nog bruisend van d'ideeën
. . .
nog zoveel te doen ,
nog zoveel te doen .
Hier trouwens
mijn komplete autobiografie geschreven :
[ 681 ] Mijn komplete
autobiografie
___
<< Nu we u gaan afmaken ,
zeg eens eerlijk ,
wat vondt ge van uw leven ? >>
<< Gigantische tragedies .
Gigantische vreugdes .
Gigantische melancholieën .
. . . En zet een gigantische stap vooruit ,
dat zal het jullie gemakkelijker maken
juist te schieten . >>
____________
Meer moet dat niet zijn .
